kōrero1
1.
-tia -hia -ngia -tanga
[Tāne] mahw, ing, āhua .
Ka whakaputa whakaaro ki tētahi atu, ka tohutohu i tētahi atu.
I te ata, ka kōrero mai aku mātua ki a au, 'Kaua anō koe e huri ki te aru i a Uenuku' (Wh 15, 6)
Ka kōrerotia atu rātou - kāore tonu e whakarongo. He upoko mārō hoki.
{
kī 1 (1
) , mea 1 (4
) }
kōrero pukapuka
-tia -tanga
[Tūmatauenga] mahp, ing, āhua .
Ka titiro ki ngā kupu, ngā tohu rānei o tētahi tānga kōrero, ka mārama anō ki tāu i kite ai.
Kia roa ia e kōrero pukapuka ana, ka rotua e te moe.
pānui
(3)
2.
-tia -hia -ngia -tanga
[Tāne] mahw, ing, āhua .
Ka whakaputa whakaaro kua āta whakakaupapahia, ki te tokomaha.
Kei te haere mai tētahi wahine ki tō mātou kura ki te kōrero ki a mātou mō ngā taonga puoro.
3.
-tia -hia -tanga
[Tūmatauenga] mahw, ing, āhua .
Ka whakamahi i te reo kia puta ai he kupu e pā ana ki tētahi mea, ka whakamōhio.
Kua kōrerotia ake nei ā rātou pakanga ko Wairangi mā ki ngā tāngata whenua o tēnei motu. (IwiT 26:1)
Mā wai te kuia e kōrero kua mate tana hoa?
{
kī 1 (2
) }
4.
-tia, -hia, -ngia -tanga
[Tāne] mahp, ing, āhua .
Ka whakamahi i te reo kia puta ai he kupu.
Me nohopuku ngā ākonga ina kōrero ana te pouako.
He tokomaha tonu ngā mātua Māori i mutu ai tā rātau kōrero Māori ki ā rātau tamariki i te kāinga, i reira ka raru nui te reo Māori. (RK 3)
{
hamumu , korokī , kupu , kī 1 (6
) , kīkī }
kōrero rākau
-tanga
[Tāne] mahp, ing, āhua .
Ka whakaputa whakaaro i te wā tonu e toko ake ai te whakaaro; ka kōrero ki a koe anō.
Kaua e aro mai ki a au, kei te kōrero rākau noa iho au. (Ruka)
{
motatau , murakehu , (kōrero pūrākau
) , pātīhau }
5.
[Tāne] ing .
Te whakawhitinga whakaaro ōpaki (a te tokorua, neke atu), he mea kawe ā-waha.
Ko tā māua kōrero i te waea i nakua nei, mō tana kōtiro e haere nei ki te kura tuarua i tēnei tau.
6.
[Tūmatauenga] ing .
He whakaaro ka whakahuatia, ka whakapuakina e te waha tangata.
Ka puta te kōrero a Pourua i reira: 'Ka poroa a uta, ka poroa a tai; ko te iti o Pourua, ko te nui o Rauru'. (B 98)
kī
1
(7)
7.
[Rongo] ing .
He kupu ka tae ake ki te taringa e whakaatu ana i tētahi āhuatanga kua pā.
E umere ana te iwi i te taenga ake o te kōrero kua mutu te pakanga.
rongo
(6)
kōrero ahiahi
[Tāne] ing .
He kōrero ka tāraia e te hinengaro, kāore ōna mana, kāore ōna kiko.
takuahi
(1)
(kōrero takuahi)