Search

KO WAI MĀTOU

He aha Te Taura Whiri i te Reo Māori?

He mea whakatū Te Taura Whiri i te Reo Māori i raro i te Ture Reo Māori 1987 hei whakatairanga i te reo Māori hei reo mataora, hei reo kōrerorero māori noa.

He hinonga Karauna mana motuhake mātou, engari me mātua hāpai e mātou ōna anō ture e rite ana, pērā i te Ture Hinonga Karauna, i te Ture Pūtea Tūmatanui, i te Ture Rāngai Kāwanatanga. Me mātua tāpae pūrongo anō ki te Whare Pāremata – koia tērā ko tā mātou Pūrongo ā-Tau. He pūtea e tae mai ana ki a mātou, rā roto i te Rohenga Pūtea: Te Whakawhanake i te Iwi Māori, ā, ko Te Puni Kōkiri te kanohi āta tirotiro i te tika o ā mātou mahi.

E noho haepapa ana mātou ki te Minita Whanaketanga Māori mō ngā moni tūmatanui e whakapaua ana ki te kawe i tā mātou kaupapa mātāmua me ngā putanga.

Ko wai mā mātou, he aha ā mātou mahi?

Ā mātou mahi 

Ka whakatakoto whakaaro motuhake mātou ki te Minita Whanaketanga Māori mō ētahi take e pā ana ki te reo Māori. I tā mātou tū motuhake, pai ana tā mātou taka i waenga i ngā rangapū reo Māori me te kāwanatanga, e rere ngātahi ai ngā whāinga tōmua, ngā rawa a te kāwanatanga me ngā wawata o aua rōpū.

Anei rā ngā mahi ake ka kawea e mātou:

  • Te pūtahi rangahau hei kōkiri i te putanga o tētahi tūtohi rangahau reo Māori mā te motu
  • Te whakangungu, te whakamana anō hoki i ngā kaiwhakamāori ā-tuhi, ā-waha
  • Te whakamātau i te matatau o te hunga kōrero Māori, mā roto i ētahi whakamātautau tohu taumata
  • Te whai kia mau tonu te mana, te mauri o te reo Māori, taha reo, taha tikanga, mā te whakarite paerewa tuawhiti mō te reo me te ū anō ki aua paerewa, tae atu ki te tuku āwhina reo ki ngā rōpū whai pānga nui mai ki te reo 
  • Te hāpai i ētahi kaupapa reo Māori nui o te motu – Te Wiki o te Reo Māori me Ngā Tohu Reo Māori
  • Te akiaki kia mau, kia kaha kōrerotia hoki te reo Māori
  • Te tautohu i ngā take nui e pāpā mai ana ki te reo.

E oke ana Te Taura Whiri i te Reo Māori kia noho mai he uepū kaimahi matatau tonu ki te reo Māori, kia uaratia anō hoki ēnei tāngata e ō rātou rangatira i te rāngai tūmatanui me te rāngai tūmataiti.

Ahurei ana tā matou tū hei māngai ā-motu mō te reo, ka mutu koirā anahe te kaupapa hei whakarangaranga mā mātou, i riro ai Te Taura Whiri i te Reo Māori hei tumu herenga mō ngā waka, mō ngā kaihoe whakaora reo, huri noa i te motu.

Taupānga


Mā tēnei taupānga ka taea ngā kupu o He Pātaka Kupu nei te kimi

īWaea / īPapa / Android


He Pātaka Kupu


Kua eke tēnei ki te wā e riro ai mā te reo Māori tonu e whakaahua tōna ao, me tāna titiro ki tōna ao. Koia tēnei, ko He Pātaka Kupu, te papakupu Māori tuatahi mā te hunga kua mārō haere te takahi i te huarahi whai i te reo, ko ōna kōrero katoa kei tō tātou reo rangatira.