riri1
1.
-nga -tanga
[Tūmatauenga] mahp, ing, āhua .
Ka kaha rongo i te whanowhanoā, i te kairiri, i runga i te whakapono kua hēngia koe, tētahi atu rānei e arohaina ana e koe.
Ka riri ana ia kua pūwhero katoa ngā pāpāringa.
Kātahi taku māmā ka riri. 'Kaua e teka mai ki a au. E mōhio ana ahau i hea koe' (Wh 15, 1)
Mō te riri, ka aroha kē!
{
amowheke , hīkaka , hīnawanawa 1 , hūneinei , hūngeingei , karatete , kororiko , manawawera , natu , naunau , pukuriri , ririhau , rūpehu , tupehu , tāngare , uraura , whakananau , whakariri , whakatakariri , whakatūpehupehu , wheke }
2.
-nga
[Tūmatauenga] mahp, ing, āhua .
Ka tautohetohe me te pukuriri anō.
Kāti tā kōrua riri tahi - kua mamae noa iho aku taringa i a kōrua.
ngangare
3.
rīria -nga
[Tūmatauenga] mahw, ing, āhua .
Ka kaha whakahau kia mahia tētahi mahi.
Ka riri i tana kuia kia haere ki te tākuta, kia tirohia tana mate pūkahukahu. (W.342)
Ka riria rātou e Paoa kia hoki. (W 342)
Kātahi te tangata nei ka riri kia kati te haka. (W 342)
4.
rīria -nga
[Tūmatauenga] mahw, ing, mahp, āhua .
Ka kōrero ki tētahi atu me te āhua riri anō, i te mea ki tāu titiro kua mahi ia i tētahi mahi hē.
Ka rīria ngā tamariki, he whakatoi nō rātou i te tamaiti hauā.
kohete
(1)
5.
[Tūmatauenga] ing .
Te whakamau, te whakaaro kino, te noho hoariri tonu ki tētahi atu.
I te wā e tākaro ana te tīma poikiri o taua whenua, kua waiho ngā riri ki te taha. Mutu ana te tākaro, kua taki whawhai anō.
whāinga
(1)
6.
-nga
[Tūmatauenga] ing, mahp, āhua .
He tūtakinga nā ētahi ope taua e rua, neke atu, e whawhai ai tētahi taha ki tētahi.
He maha tonu ngā taitama o tēnei takiwā i mate atu i te pae o te riri i tāwāhi.
pakanga
riri aupaki
rīria -nga
[Tūmatauenga] mahw, ing, āhua .
Ka whawhai rae ki te rae.
Ka riri aupaki ana ki te hoariri, he toto te kai. (W.22)
{
āpiti , āpititū }
riri awatea
[Tūmatauenga] ing .
He whawhai ka whawhaitia kanohi ki te kanohi i te wā e whiti ana te rā, kāore e haere konihi i te pō ki te kōhuru i te hoariri.
Ko Te Whatuiāpiti i pau te nuinga o ōna rā ki roto i ngā riri awatea, kanohi ki te kanohi, pakihiwi ki te pakihiwi, atu i Heretaunga ki Wairarapa, atu i Heretaunga ki Te Wairoa. (Te Awanuiārangi Black TT 41, t40)
E tika ana anō kua whawhai tētahi taha o Ngā Puhi ki te Pākehā, otirā he riri awatea tērā, kāhore he mahi konihi. (WM 9, 6)
riri pakipaki
riri pakipakitanga
[Tūmatauenga] mahp, ing, āhua .
Ka karapoti i te hoariri (i te wā o te riri).
Me riri pakipaki, kia kore ai te hoariri e puta. (Te Awanuiārangi Black)
riri tākaro
riri tākarotanga
[Tūmatauenga] mahp, ing, āhua .
Ka whakapakari i ngā mahi mau rākau.
para
5
(1)
(para whakawai)
riri tara whare
[Tūmatauenga] ing .
He riri i waenganui i ētahi wehenga o te hapū, o te iwi, o te motu rānei.
Kāore tētahi wehenga o te motu i pai ki a ia hei Pirimia, ka pakaru mai te riri tara whare. (Te Haumihiata)
Nāwai ā, ka whawhai ngā uri o te tuakana me te teina - he riri tara whare.
{
kaiākiri }
riri taua nui
[Tūmatauenga] ing .
He riri i waenganui i ētahi iwi e rua .
riri taua whenua
[Tūmatauenga] ing .
He riri i waenga i ētahi iwi mō te wahine, mō te whenua me ētahi take pēnei.
Nō te tau 1854 ka tū ngā riri taua whenua a Puketapu, i te taha marangai o Motunui, ki a rātou anō. (Te Haumihiata TTR 1, 289)
7.
[Tūmatauenga] ing .
He taputapu ka whakamahia i te whawhai, i te riri.
Ka pā ianei, e hine, ko tā inamata riri he kahikātoa (W 342)
rākau
(3)