tapa1
1.
[Papatūānuku] ing .
Te wāhi e pae ana i ngā pito whakawaho o tētahi mea, e whai haere ana i tōna ripa.
Kīhai i hukea te umu, engari he mea ketu i te tapa. (W 381)
He rākau tōtara kei te tapa o te moana i te taha rāwhiti o Motutawa pā. (NM4 393, Kwm)
Ko te pā o Te Kooti e kī ana aua mōrehu, kei Pākaraka i te tapa o te ngāherehere i Tāpapa. (WMA 6, 12)
{
paenga , taha , taitapa , tuku 3 (1
) }
tapa o te kūhā
[Tāne] ing .
Te wāhanga o te tinana e hono ai te wāhi whakarunga o te waewae ki te tumu o te tinana.
Nō tana hinganga ki te papa ka whanaia te tapa o te kūhā e te hoariri (Ruka)
{
tapatapa 1 }
2.
[Tūmatauenga] ing .
He haenga, he kōihi i te mata o tētahi mea.
I te hōhonu o te tapa i tana waewae, ka haria ki te rata kia tuia mai. (Te Haumihiata)
Ka kitea he tapa i te papa, ka waiho ki rahaki.
3.
[Papatūānuku] ing .
Te pū (i te tinana wahine, i te tinana uwha) atu i te kauraho ki te kōpū.
tara
6
4.
[Whiro] ing .
He karakia mākutu.
Ka makā atu e Māia ko te hura, ko te kotē, ko te tapa, ko te matāwha, ka makā atu ko te turipū, ka mate a Uenuku i a Māia. (W 381)
{
hura 2 , kotē , matāwha , turipū 2 }
tapa2
1.
-ina -ngia -nga
[Tūmatauenga] mahw, ing, āhua .
Ka hoatu ingoa (ki te tangata, ki te wāhi, ki tētahi mea rānei).
Nō muri ka whānau ngā tāina o Te Huhuti, ka tapaina ko Hinehore, ko Hineteko. (KRK 18)
Ka haere a Āperahama ki Te Tī, i Waitangi, i te Māehe o 1881 ki te whakatuwheratanga o te whare rūnanga i tapaina ko Te Tiriti o Waitangi. (TTR 2, 118)
Nō te tīmatanga anō hoki o Te Māori ki Aotearoa nei, ka whakatapua te kōhatu nei, ka tapaina ko Te Māori. (Wh 33, 1)
{
hua 3 (1
) , tūā , whakaingoa }
2.
-ina -ngia -nga
[Tūmatauenga] mahw, ing, āhua .
Ka āta kī atu ki te tangata kia mahi i tētahi mahi.
Mā te wahine e tapa te whana o te riri. (W 381)
whakahau
1
(1)
3.
-ia -ina -nga
[Tūmatauenga] mahw, ing, āhua .
Ka whakaputa ā-waha i tētahi kōrero kua mau ki ngā pūmahara.
Mā koutou te ngeri e tapa kia rongo ai au i te tika, i te aha rānei.
taki
1
(1)
