puku1
1.
[Tāne] ing .
He wāhi (i te tinana, i te aha atu) kua pupuhi.
Kei tūtuki tō waewae ki ngā puku pakiaka nā.
kōpuku
(2)
2.
[Tāne] ing .
Te putunga kai i roto i te tinana, te wāhi e emi tuatahi ai ngā kai i mua i te neketanga atu ki ngā terotero.
E whā rawa ngā puku o ētahi kararehe pērā i te kau me te hipi.
{
poho , pūuruuru , tia 3 (1
) , (whata roa a Manaia
) }
3.
[Tāne] ing, āhua .
Ngā wāhanga o te tinana kei roto i te poho me te puku, pērā i ngā pūkahukahu, ngā tākihi, te ate, te manawa me ngā kōpiro.
Ka tuakina te ika, ka hoatu ngā puku hei kai mā ngā ngeru. (Poia)
whēkau
(1)
4.
[Tāne] ing .
Te wāhi i te tangata e puritia ai ngā kōrero me ngā āhuatanga kua pā.
Ko ngā karakia anake i riro mai i a rātou ki roto i ō rātou puku takoto ai, he mea mōhio ā-ngākau tangata. (W.308 N 71)
5.
[Tāne] ing .
A waenganui rawa o tētahi mea, te wāhi kei waenganui rawa o tētahi mea.
I tapahi tonu mā te puku o te tāone, ka kōpikopiko haere i roto, puta rawa atu i te taha hauāuru. (Pi 36, wh13)
Ko te nuinga o ngā whenua e mahia ana he whenua uaua, he whenua akeake, tae atu ki ngā whenua pungapunga o te mānia pūwhata o te puku o te ika. (TTR 3, 109)
Kei muri i tēnei pae ko te puku o te ope, kātahi ko te topenga ki muri o te ope taua. (NN 30)
pū
3
(5)
6.
[Ranginui & Papatūānuku] ing .
Te hiahia ki tētahi mea, ki te mahi rānei i tētahi mahi.
Ka nui te puku mai kia wawe ahau te tū atu. (W 308)
Ka tahuti rātou ko āna tamariki ki tā rātou tarapu, kua ngata hoki te puku hī. (WM 11, 5)
awata
7.
-a -nga
[Tāne] mahp, ing, āhua .
Ka rahi ake, ka porotaka ake tētahi mea, i te mea e kaha ana pea te pupuri wai, te pupuri hau, e tipu ana rānei.
Ka puku ake he whaturama ki runga ake o ngā kūwhā, ki ngā kēkē, ki te kakī. (TT 10, wh8)
Kātahi ka pā te tūpuhi o uta, ka tahia haeretia mai te waimāori o te awa, te tūtakitanga mai ki te ngaru o te waitai e huri atu ana kātahi ka puku ake te waimāori me te waitai anō ki runga rawa, ka pakaru atu ki runga ki ngā whenua raorao haere ai, whakangaro ai i te whenua katoa. (WM 13b, 11)
pupuhi
(2)
puku2
-tia -tanga
[Rūaumoko] tūkē, āhua .
Me te kore e whakaatu atu ki tētahi atu.
Heoi ka noho mārire a Ngā Puhi, nā wai rā, ka hoki a Heke ki tana mahi, kotia pukutia ana te kara i te pō. (KNT 4, 3)
huna
(5)
puku3
tūkē .
Ka noho me te kore e kai.
