pakeke1
1.
-tia -tanga
[Papatūānuku] āhua, ing, mahp .
E uaua ana ki te whakapiko, ki te tapahi, ki te wero, ki te wāhi; kāore i māmā te whakarerekē.
Pakeke tonu, e kore e ngawhere. (W 252)
He rākau ngāwari, na, ka hohoro te haere o te kani; he rākau pakeke, na, e āta haere ana te kani. (TKP 1, 44)
mārō
(3)
2.
-tanga
[Tūmatauenga] āhua, ing, mahp .
Kāore e neke, e aro ake, e whakarongo ki ngā whakaaro o tētahi atu, ka mau tonu ki tāna, ahakoa pēhea.
Ka hinga te kaupapa i te tangata pakeke kotahi. (Te Haumihiata)
whakatete
(1)
3.
-tanga
[Tangaroa] mahp, ing, āhua .
Kua mutu te rere whakawaho (o te tai), kua tau atu ki tōna hekenga.
Kia tai pakeke kua kitea te katoa o te toka rā.
timu
1
(1)
4.
-tanga
[Tāne] mahp, ing, āhua .
Kua toro ki te roa, ki te whānui ka taea, kua kikī; kua tū tika.
Kia mārō te taura nei, kia pakeke. (TKP 1, 48)
mārō
(1)
5.
-tanga
[Tāne] ing, mahp, āhua .
He tāne, he wahine rānei kua neke atu ōna tau i ō te tamariki, i ō te taiohi, engari kāore anō kia koroua rawa, kia kuia rawa.
E tohu ana ngā putanga o te rangahau ki te wāhi nui o te tuku a te pakeke i te reo Māori ki te tamaiti. (PTR 2)
I roa tonu a Hotunui e noho ana i te whenua i whānau ai ia, ā, kua pakeke noa atu ka tae mai ki Kāwhia ka moe i tāna wahine. (IwiT 12:3)
{
kaiaka , kaumātua , koeke , matua , pāhake , pāke }
6.
-tanga
[Tāne] ing, mahp, āhua .
He tāne, he wahine rānei kua taipakeke, kua roa ngā rā ki te ao.
Ahakoa ko Rotorua tēnei wāhi, ko Te Arawa te iwi, ko te marae i runga i te whakarite a ngā pakeke, a ngā koroua, a ngā kuia, ka motuhake mai nō Tūhoe tēnei marae. (HP 63)
kaumātua
(1)
7.
[Tūmatauenga] ing .
Te maha o ngā tau e ora ana te tangata ki te ao.
Ahakoa te pakeke o te tangata, he āhuatanga tonu hei ako māna.
Kia tekau mā rima tau te pakeke, ka whakaaetia te taraiwa waka.
8.
[Tangaroa] ing .
He ika tai e 30-40 henemita te tipu.
Peltorhamphus novaezeelandiae
pātiki
1
(2)
(pātiki rore)