whakatau1
1.
-ria -hia -nga
[Tāne] mahw, ing, āhua .
Ka āta kōwhiri me pēhea te whakatatū i tētahi take, i runga i te whiriwhiri, i te wānanga i ngā āhuatanga e hāngai ana.
I whakatau ia me mutu tana mahi, me noho ia ki te kāinga ki te tiaki i tana pēpē.
Ko te whakatau a te Poari, kia kimihia he kaimahi hou hei āwhina i a Hare.
{
hua 3 (3
) }
2.
-hia -ngia -nga
[Tūmatauenga & Rongo] mahw, ing, āhua .
Ka karanga, ka whaikōrero, ka mihi (i te manuhiri kātahi tonu ka whakaeke mai, ka tae mai).
Tērā atu anō ētahi o ngā rangatira o Ngāti Porou i tū ki te whakatau i te manuhiri (Pi 50, wh3)
Aua atu, i whakatauhia mātou i runga anō i tā te tangata whenua whakatau i te manuhiri (HM 7, 1)
Kia kaua e whaikōrerohia atu ngā manuhiri tae tūreiti ki te huihuinga, heoi kē, me whakatau noa iho i roto i te wharenui. (PR 58)
3.
-hia -ngia -nga
[Tūmatauenga] mahw, ing, āhua .
Ka āta tiro ki tētahi mea, ka matawai i tētahi mea, kia tino kitea ai, kia tino mōhiotia ai tōna āhua.
Ka tahuri ia ki te whakatau i te tūpāpaku kia mōhiotia nā te aha ia i mate ai.
tirotiro
(2)
4.
-hia -ngia -nga
[Tūmatauenga & Rongo] mahw, ing, mahp, āhua .
Ka āta kawe i a koe ānō nei ko koe tētahi atu tangata, tētahi atu hanga rānei, hei mātakitaki mā ētahi atu.
Ka whakatau te tangata rā i te kaiako, hemo ana mātou i te kata.
Ka whakatau ki te kererū, ka rere. (W 396)
whakaari
(2)
5.
-hia -ngia -nga
[Tūmatauenga] mahw, ing, āhua .
Ka haere ki te tūtaki, ka toro (i te tangata).
Hoake tāua ki te tāone ki te whakatau i ō tāua hoa.
Ka kī ake ki ana tamariki kia hoki atu ki Maketū ki te whakatau i ana whanaunga. (W 396)
6.
-hia -nga
[Tūmatauenga] mahw, ing, āhua .
Ka hoatu (i te tauira, i te tae, i te taonga, i te aha atu) ki tētahi mea kia ātaahua ake ai.
Kua whakatauhia ngā pakitara o te whare karakia ki ngā whakaahua o te whakapono Karaitiana.
whakapaipai
(1)
7.
[Tūmatauenga] ing .
Te kupu whakamutunga e whakatatūria ai tētahi take, tētahi kaupapa rānei i muri i te āta whiriwhiringa o ōna āhuatanga katoa.
Kua roa te take e haere ana, na, e tāria ana te whakatau a te komihana.
Ko te whakatau a te Kōti, me hari ngā tāngata kino pēnei i a rātou nei ki rāwāhi mauhereheretia ai, ā mate noa. (TTR 1, 316)
whakatau2
-nga
[Tāne] mahp, ing, āhua .
Ka whakaputa (te kurī) i tētahi oro kaha, āhua rite ki te pakō, ki te pakē rānei.
Ka whakatau te kurī i te rongotanga i te reo o tana rangatira.
auau
3