wai1
1.
[Tangaroa] ing, āhua .
Te hanga mātāmua e ora ai ngā mea katoa, he tae kore, e taka ana i ngā kapua hei ua, ā, ko ōna takotoranga māori ko te awa, ko te roto, ko te moana.
Ka tono atu kia hōmai he wai mōna, ka mauria atu te tahā, ka wāhia e ia. (KRK 18)
I te kimi noa te manu rā i te wai, kimi noa, kimi noa; tē kitea he wai mō tōna hiainu. (KtKM 2, 3)
{
hane , hani , kātao , mongi , mote , ngongi , turi 3 , wei , wē 2 (1
) }
2.
[Tangaroa] ing, āhua .
He hanga ka tere noa, ka māturuturu, ka taea rānei te riringi.
He momo wai te toto, te hinu, te miraka, me te roimata.
{
wē 2 (2
) }
wai mongamonga
[Tāne] ing .
He hanga ngohe, he hinuhinu anō, kei ngā arearenga o te wheua.
He wai mongamonga tērā i roto i te wheua e ngongia nei. (W 234)
mongamonga
(4)
wai ponapona
[Tāne] ing .
He hanga ngohe, he hinuhinu anō, kei ngā arearenga o te wheua.
Ka whakaae te tuakana kia tangohia ētahi o ana wai ponapona, ka tuku ai ki tana taina, kia ora ai i tana mate.
mongamonga
(4)
3.
[Rongo] ing .
He hue pakari kua oti te karu te tango ake, whakamahia nuitia ai hei kawe wai.
tahā
wai2
1.
[Tūmatauenga] ing .
He kai ka taona mō te tohi, hei kai mā ngā tāne anake.
2.
[Tāne] ing .
Te puku o te kupenga, arā te wāhi ka noho mai ngā ika ina mau.
E whā ngā wai o te kupenga. (W 475)
wai3
[Tāne] pāt .
E pātai ana kia tohua mai tētahi tangata, tētahi mea rānei e whakaritea ana ki te tangata.
Ko wai tēnei tangata a Ruatea? I ahu mai a ia i hea? Nā wai ake a ia? (B 23)
Kei te mōhio ngā tamariki nei ko wai ō rātou maunga, ō rātou awa, ō rātou iwi.
Uia mai koia, whakahuatia ake, ko wai te whare nei, ē? Ko Te Kani! Ko wai te tekoteko kei runga? Ko Paikea! Ko Paikea! (Wh 19, 3)
