mongamonga1
1.
-hia, -tia -tanga
[Rūaumoko] mahp, ing, āhua .
Kua tukitukia, kua wāwāhia kia moroiti ngā wāhanga, kia tino hē rānei te hanga.
Ā ka wāwāhia ana whakapakoko, mongamonga ana. (W.209 PT Mik 1.7)
Ka tukitukia koutou e ahau, mongamonga noa. (PT Her 25.34)
I hangā e te kiore tana kōhanga kia āhuru ai ia i te takurua . . . Ināianei, auē! Mongamonga noa taua kōhanga. (TT 39, wh118)
{
hume , kōhungahunga , kōparu , kōrengarenga , mangungu , marū , nakunaku , ngatu , nguha , rengarenga }
2.
-hia, -tia -tanga
[Tāne] mahp, ing, āhua .
Kua pōuri, kua rerekē rānei te tae o te kiri i te mea kua pākia e tētahi mea i pahū ai ngā iaia toto o raro iho (i te tinana), i kino ai rānei te kiko (o te huawhenua, huarākau).
Kua mongamonga katoa tana tinana i te aituā waka, waimarie kāore i whati he kōiwi.
marū
(1)
3.
-tanga
[Ranginui & Papatūānuku] mahp, ing, āhua .
Kua noho wehewehe (tētahi hanga mōwhakiwhaki) i te takanga, i te pātukitanga rānei ki tētahi mea.
Kātahi ka mongamonga ngātahi te rino, te uku, te parāhi, te hiriwa, te kōura. (PT Ran 2.35)
Kua kino tonu te mongamonga - e kore rawa e taea te whakakotahi anō ki te kāpia.
pakaru
(1)
4.
[Tāne] ing .
He hanga ngohe, he hinuhinu anō, kei ngā arearenga o te wheua.
Ngotehia te wheua nā kia puta mai ai te mongamonga.
{
roro , (wai mongamonga
) , (wai ponapona
) }
5.
[Tāne] ing .
Te taihemahema o te tāne, o te toa hei tuku tātea, hei mimi hoki.
Kāore ētahi tāne e pai kia kitea ō rātou mongamonga i te wā e mimi ana.
ure