iwi1
1.
[Tāne] ing .
He huinga whānau, he huinga hapū, ka heke mai ō rātou kāwai whakapapa i te tupuna kotahi.
E hoki koe ki tō iwi ki a Ngāti Awa kia poipoia koe e ō kuia.
{
ikanga , matawaka , mātāwaka , pori , puninga , pū 1 (1
) , pūtoi }
2.
[Tāne] ing .
Te katoa o ngā tāngata o tētahi whenua, o tētahi hapori rānei.
Waiho mā te iwi e kōrero ō painga, kaua māu.
Ka tukuna ngā pānui pōtitanga ki te iwi nui tonu.
{
pori }
3.
[Tāne] ing .
He karangatanga tāngata nui tonu he āhuatanga ō rātou e motuhake ai, e rerekē ai rātou i ētahi atu huinga tāngata nui o te ao, pērā i te tae o te kiri, i tō rātou reo mātāmua, i ō rātou whenua tuku iho, i ā rātou kōrero tuku iho, i ā rātou tikanga tuku iho.
Ka kore te reo Māori, ka kore te iwi Māori. (HP 32)
Kātahi pea mātau ka rato i te pū, i te paura, i te paraikete, i te tupeka, i te toki me ērā atu taonga maha noa a te iwi Pākehā. (PH 5, 9)
Ka whiti atu i te rohe o Parakana, he iwi rerekē noa atu te āhua, rerekē hoki ngā kahu, rerekē ngā tikanga. (PH 5, 8)
{
momo }
4.
[Tāne] ing, āhua .
Ngā hanga mārō kōmā te tae kei te tinana, e tautoko ana i ngā wāhanga kikokiko pērā i ngā uaua, e tiaki ana anō hoki i ngā whēkau.
Ka hahua ake ngā iwi o te tūpāpaku, ka horoia, ka haria ki tētahi ana takoto ai.
kōiwi
(1)
iwi kaupeka
[Whiro] ing .
He ringaringa, he waewae rānei e ngoikore ana te tupu o ngā uaua.
Engari he iwi kaupeka te tupu o te tangata. (W 108)
5.
[Tāne] ing .
Te kākano mārō kei te pokapū o ētahi momo huarākau.
Me tango te iwi o te paramu kia kore ai te tamaiti e rāoa. (Ruka)
karihi
(1)
reo ā-iwi1
[Tūmatauenga] ing .
Kia kaha ki te pupuri i tōu ake reo ā-iwi.
