taupoki1
1.
-na -nga
[Papatūānuku] mahw, ing, āhua .
Ka whāriki atu i tētahi hanga ki runga, ki te whakamarumaru, ki te huna rānei i tētahi atu mea.
Ka kī i te manu, ka putua he hinu ki runga hei taupoki i ngā manu. (W.401 Wh 32, 1)
Ā ka kake koe, ka haere mai koe me te paroro, ā ka rite koe ki te kapua e taupoki ana i te whenua. (PT Ehi 38.9)
uhi
2
2.
-na -nga
[Tūmatauenga] mahw, ing, āhua .
Ka uhi, ka kati ki te popoki.
Taupokina te kōhua, kia kore ai e kaha rawa te mimiti o te wai.
Ka taupokina te kāwhena i te pō whakamutunga.
3.
-na -nga
[Tūmatauenga] mahw, ing, āhua .
Ka huripoki i tētahi hanga pēnei i te waka, i te oko rānei kia anga whakarunga te mata o raro.
Taupokina te waka kia taea ai te tirotiro te takere.
Taupokina te kumete, kia kore ai e kī i te wai.
4.
-na -nga
[Tāwhirimātea] mahw, ing, āhua .
Ka kari i te oneone me te huri i tāu i kari ai kia anga whakararo te wāhi i anga whakarunga.
Me taupoki te oneone, ka wāwāhi kia ngawhere ai.
huripoki
(3)
5.
-na -nga
[Tūmatauenga] mahw, ing, āhua .
Ka mahi kia pōkia tētahi mea e tētahi atu.
Ko ō rātou tāngata e ono tekau, ka taupokina ngā pā e rua (W.401 WMA 2, 53)
Ko te tāone nui ko St Pierre, e 36,000 ngā tāngata, ko te tāone tēnei i taupokina e te puia. (Pi 52, wh1)
{
huri 1 (2
) , āpuru }
taupokina
[Tūmatauenga] thu .
He kupu hei whakahau i te ope taua kia rere ki te taupoki i te hoariri.
Taupokina! Taupokina! Kia matemate katoa i a tātau! (Te Awanuiārangi Black)
6.
-na -nga
[Tūmatauenga] mahw, ing, āhua .
Ka mahi kia hinga te hoariri.
Nō taua rā anō ka whakaekea e Toarangatira te pā o Tūāhumāhina i Heahea; ka taupokina taua pā, a Heahea, ka taea. (W 401)
Hei reira ka huaki atu ai, ka taupoki hoki, ka patu ai. (W 401)
{
huripoki , kōkeke , turaki }
7.
[Tāne] ing .
He uhi mō tētahi mea (pērā i te pouaka, i te kōhua) ka taea te tango iho, te hiki ake rānei.
Ka haere mātau ki te kōutu wai i te puna ki roto i ā mātau tahā, kāore kē mātau e wareware ki te taupoki i runga o te puna, koi tūpono te haere o ētahi o ngā tamariki ririki ka taka ki roto, ka toremi. (Te Haumihiata HP 18)
{
huripoki , kāwara , popoki }
8.
[Tāne] ing .
Te mata e anga whakawaho ana o te pae whakairo kei runga ake i te kūaha o te whare whakairo.
Me tuohu rawa kia kore ai te māhunga e tika atu ki te taupoki o te whare, he pērā rawa te tāroaroa o te tangata nei.
kōrupe
9.
[Tāwhirimātea] ing .
He āwhā nui e tino kino ai te pupuhi o te hau.
Kua hingahinga katoa ngā rākau i te taupoki.
haumātakataka
