puke1
1.
[Papatūānuku] ing .
He wāhanga whenua e puku ake ana, e tairanga ake ana i te mata o te whenua, engari kāore i rite ki te maunga te teitei, te taratara rānei.
He puke kīhai i tairanga rawa te wāhi i tū ai taua pā. (IwiT 55:14)
Nō te hekenga iho i tērā taha, ka kite atu mātou i tētahi puke anō, hōhā noa iho mātou i te pikinga, otirā e taea hoki te aha. (WM 9, 11)
{
hiwi 2 (2
) , hū 4 (2
) , karapuke , pukepuke , rangaranga 1 (3
) , tapuke , toropuke , toroī 2 , tuapuke , tāpūpū }
puke hōpara
[Papatūānuku] ing .
He ahunga oneone i whakatōkia ai te kūmara tuatahi me te mea whakamutunga, ko ngā hua ka whakamahia mō ētahi karakia .
2.
[Papatūānuku] ing .
Te kiko mōmona tōpuku te hanga e noho mai ana i runga ake i te hononga o te himu.
Ka mōhio tonu mātou ko wai kua huruhuru te puke, kua kore hoki e kau tahanga.
puke huruhuru
puke huruhurutanga
[Tāne] ing, mahp .
Te tohu kua wahine te kōtiro, kua whai huruhuru te puke, kua rere te awa o te atua, ka taea te whānau tamariki.
Kua puke huruhuru, kua para katoa te kanohi.
puke2
1.
-a, -ngia -nga
[Tangaroa] mahp, ing, āhua .
Ka piki ake, ka pupū ake, ka toko ake (o te wai, o te roimata, o te kare ā-roto).
Otirā ka puke ake anō te wai, ka pakaru te tūtaki, ka whakangaromia ngā mea katoa e ārai ana i te rerenga nui o te wai. (WM 10, 26)
Koia i puke ake ai te ngākau, me tuku atu mā tā tātou manu e hari atu te rongo o te matenga o Aata Kanara. (Pi 43, wh2)
māpuna
2
(1)
2.
-nga
[Tāne] mahp, ing, āhua .
Ka whakahuahua karakia.
pupuke
(2)
3.
*pukea -nga
[Tangaroa] mahp, ing, āhua .
Kua piki haere, kua waipukehia (o te awa).
Kua puke te awa, nō reira rātou i hanga ai i ētahi maioro ki tētahi taha, ki tētahi taha. (WM 9, 10)
Ka pukea te wai ākuanei. (W 307)
{
pupuke }
puke3
[Tāne] ing .
He manu rahi noho wairepo, noho awa, noho kōawa, noho waikeri.
Porphyrio porphyrio melanotus
pūkeko
(1)
puke4
[Tāne] ing .
He waka tino nui haere aumoana, mā te pūkaha, mā te kōmaru rawa e neke ai.
Reo mōteatea. He whakarāpopototanga o te kupu kaipuke.
Rā te puke te whakanamunamu mai rā i te pae.
kaipuke