haere1
1.
-a, -hia, -tia -nga
[Tāwhirimātea] mahp, ing, mahw, āhua .
Ka neke i tētahi wāhi ki tētahi atu.
Kaua kōrua e haere ki te hoko tina i te tāone - kei te nui te kai i te kāinga. (Hēni)
{
ake 2 , auraki , awhe , hiemi , makara , manatu 2 (2
) , mā 5 , nau , ngawī 1 , pere 2 (1
) , ripoi , rō 2 , rōrō , wetoki , whana 2 , whanatu , whanau , whano , whetoki }
haere kōtui
-nga
[Tāwhirimātea] mahp, ing, āhua .
Ka haere (ētahi tāngata) me te whiri o ngā ringaringa o tētahi, ki ō tētahi.
Anei rāua e haere kōtui mai nei.
Kia kaha ake te haere kōtui o ngā whakahaere me ngā kaupapa whakaora ake i te reo Māori. (HM 12, 1)
haere mai
[Rongo] kīa .
He karanga, he pōhiri ki te manuhiri, ki te hoa, ki te whanaunga kia whakatata mai, kia uru mai.
E te manuhiri tūārangi, nau mai, haere mai.
{
haramai , (nau mai
) , (tahuti mai
) , tautimai }
haere mā raro
-nga
[Rongo] mahp, ing, āhua .
Ka waiho mā ngā waewae tonu e kawe te tangata i tana haere, kaua tētahi momo waka.
Kua pakaru te waka - kua mate tāua ki te haere mā raro ki te toa.
{
(haere pakituri
) }
haere pakituri
-nga -tanga
[Rongo] mahp, ing, āhua .
Ka waiho mā ngā waewae tonu e kawe te tangata i tana haere, kaua tētahi momo waka.
Atu i konei ki te tihi, me haere pakituri tātou - he poupou rawa mō ngā paihikara.
(haere mā raro)
2.
-nga
[Tāne] mahp, ing, āhua .
Ka whakarere i tētahi wāhi, ka takahi i te huarahi ki wāhi kē.
Kua haere ia me tana iwi ki te whakanoho i ngā whenua hou
wehe
1
(5)
3.
-nga
[Tāne] mahp, ing, āhua .
Ka āta rerekē (te maha, te nui, te pai, te aha atu) i te takanga o te wā.
Ka mātua whai mai i te tūāhua, i te tūmahi e hāngai ana te kupu nei ki a ia.
I reira ka nui haere te māramatanga. (W 30)
Ka hoki haere te pupuhitanga o tōna poho. (W 30)
I a ia i Itari ka matatau haere ki tō rātou nā reo.
4.
-nga
[Tāwhirimātea] mahp, ing, āhua .
Ka āta rerekē te āhua i te takanga o te wā.
Ka pēnei te whakatakoto: ka haere ka (tūmahi).
Ka haere ka mōmōhangatia te manu. (W 30)
I tōna matenga, ka haere ka kaingākautia āna mahi toi.
whanatu
(3)
5.
-nga
[Tāwhirimātea] mahp, ing, āhua .
Ka neke whakamua.
Ka haere tonu ngā hōia ahakoa te pakō mai o ngā pū a te hoariri.
{
manatu 2 (1
) , nawaki , tukatuka , whano }
6.
[Tūmatauenga] ing, āhua .
He huinga tāngata e whai tahi ana i te huarahi kotahi ki tētahi wāhi.
Kia rahi te haere mō tā tātou kēmu, kia haruru pai te papa tākaro i te reo umere. (Hēni)
ope
(6)