mauri1
1.
[Tāne] ing, āhua .
Te mana atua kei roto i te tangata ki te tiaki i a ia, he tapu.
Mauri mahi, mauri ora; mauri noho, mauri mate. (WM 11, 12)
{
(mauri ora
) , mouri }
mauri ora
[Tāne] ing .
Te mana atua kei roto i te tangata ki te tiaki i a ia, he tapu.
Tihe mauri ora. (W 197)
2.
[Tāne] ing .
Te pū o ngā kare ā-roto.
Oho ana te mauri, taukuri kau ana, haere, e whae, haere rā. (KRK 125)
Kia tau te mauri, arā, kia tau te ngākau, ngā whakaaro. (KRK 190)
Ka riro nā tēnei matapae i ohorere ai te mauri. (RK 2)
mauri rere
-tanga
[Ranginui & Papatūānuku] āhua, ing, mahp .
E ohorere ana te mauri, e wehi ana, kāore e mōhio me aha.
Ka rongo te iwi mauri rere rā e pakū tonu ana ngā pū, whetē ana ngā karu tētahi ki tētahi, kāore i mōhio me oma rānei, me aha rānei.
Kua mauri rere i te pōhēhē ko tana tamaiti tērā kei roto tonu i te whare e kainga rā e te ahi.
{
pāwera , tūmekemeke }
mauri tau
-tanga
[Rongo] āhua, ing, mahp .
E tau ana te mauri, kāore e wehi ana.
He tangata mauri tau, kāore e mataku, ka ū tonu ngā whakaaro ki te ārahi i ana tāngata e ora ai te katoa.
Ko te tangata ka mauri tau i te whakamātautau, tērā tonu e puta, ko te tangata ka mauri rere, auare ake.
3.
[Tāne] ing .
He hanga pērā i te kōhatu, i te rākau, me ētahi atu mea, ka noho hei taunga mō te mana atua e tiaki ana i te hau o te tangata, o te whenua, o te ngahere, o te kāinga, o te aha atu; te mana atua ka whakanohoia mai ki te kōhatu, ki te rākau, ki te aha atu, ko taua mana atua te kaitiaki o te tangata, o te whenua, o te aha atu, he tapu.
Ko tēnei mea ko te mauri, hai pupuri i te hau o te kāinga. (W 197)
Ko te mauri he mea huna ki te ngāherehere. (W 197)
Ka ora katoa ngā kai o te kāinga i tēnei mauri. (W 197)
Kia tau te mauri o te kai ki raro. (W 197)
{
mouri }
4.
[Tūmatauenga] ing .
He tāne, he wahine rānei.
Tō maunga tiketike, huinga mauri ora. (W 197)
tangata
(1)
5.
[Tūmatauenga] ing .
He mana ka tukua ki te tangata, ki te rōpū rānei, kia riro māna e whakatau, e whakahaere ētahi āhuatanga kua tohua.
Kua tīmata te tari pirihimana ki te whakatōpū i ā rātou āpiha kia kitea mena ka taka tō rātou tāone i te tini me te maha, e taea rānei e rātou te pupuri i te mauri o te ture. (RW 2 Hun 2005)
He whānau Māori te hunga whakatū, whakahaere, pupuri i te mauri o te kura. (HM 4, 2)
6.
[Tāne] ing .
He māhuri māpou, tētahi māhuri noa atu rānei ka hūtia ake i te whenua, ka whakamahia i ētahi momo karakia .
Ka hopu tōna ringa ki te mauri . . . ka hāua haeretia e ia te mauri i tōna ringa, me te karakia haere atu. (W 197)
{
mouri }
7.
[Tāne] ing .
He pou māpou ka whakatūria mō te pure i te māra tapu.
{
toko 1 (1
) , tokomauri }
8.
[Tāne] ing .
He momo karakia.
He mauri nō muri o te purenga. (W 197)
Ka whakahua te tohunga i taua mauri. (W 197)
{
mouri }