kuku1
1.
-a, -ngia, -tia -nga, -tanga
[Tūmatauenga] mahw, ing, āhua .
Ka kati ki waenganui i te mati me te kōnui, ki ngā kauae rānei (o te kararehe, o te taputapu rānei), ki ētahi mata noho tauaro rānei.
Kāore au e hiahia kia kukua taku waewae e te pāpaka - koinei au e mau hū nei i roto i te wai.
kini
(1)
2.
-a, -ngia, -tia -nga, -tanga
[Tūmatauenga] mahw, ing, āhua .
Ka kukume i ētahi mea, i ngā taha rānei o tētahi mea kia kiato.
Kukua te waha o te kete kia kore ai ngā kai o roto e makere mai.
{
tāroi }
3.
-a, -ngia, -tia -nga, -tanga
[Tūmatauenga] mahw, ing, āhua .
Ka kati (i tētahi mea) kia kore ai e noho whewhera tētahi wāhanga ōna, kia huirua rānei.
Ka kukua te ringaringa, ka motokia ake ki tōna ihu. (W 155)
4.
-a -ngia -tia -nga -tanga
[Tāne] mahw, ing, āhua .
Ka pēhi (i te hā) ki te uma.
Ka kuku te tamaiti i tana manawa kia puta rawa ia i te arapoka.
{
kumu }
5.
[Tangaroa] ing .
He hanga e rite ana ki ngā matihao o mua o te kōura, o te pāpaka.
Kei te huhuti ake i ētahi o ngā huruhuru o ana pewa ki te kuku, kia pai ake ai te āhua.
Ka tīkina tana kuku hei tango ake i te ngita i tana tapuwae.
kuku o te manawa
[Ranginui & Papatūānuku] ing .
He kupu e tohu ana i te tangata e aroha nuitia ana.
Kua whakaarorangi noa ake tōna ngākau ki te ātaahuatanga o Te Whatuiāpiti, te kuku o tōna manawa. (W 155)
ate
1
(2)
(tau o te ate)
6.
[Tangaroa] ing .
He mātaitai whai kokopi rapa te hanga, 12 henemita te tupu, he piri toka ki taihua, he pukepoto a waho, he pango, he mā rānei a roto.
Mytilus edulis
{
kūtai , pōrohe , toretore 2 (2
) , torewai , toritori 2 (1
) }
kuku mau toka
[Tangaroa] ing .
He mātaitai whai kokopi rapa te hanga, e 4 henemita te tupu, he tini te piri toka ki taihua, he anga kōwhai, he ōriwa rānei, e 6 ngā rara kei tētahi pito, 14 kei tētahi, he māwhero a roto.
Modiolarca impacta
kuku taurei
[Tangaroa] ing .
He momo kuku, he mā te kai o roto.
7.
[Tangaroa] ing .
He mātaitai whai kokopi rapa te hanga, e 20 henemita te tupu, he piri toka ki tai takoto haere ake, he anga kānapanapa, he ngutu kākāriki.
Perna canaliculus
{
kūtai , pipi , pōrohe }
8.
[Tāne] ing .
He mate e tohua ana e te ngau kino o te puku, he kakā, he pupuhi rānei nō te kōpiro, he mau rānei nō te hau ki reira.
He tangitangi tonu te pēpē ka pāpāria e te kuku.
haku
1
(2)
9.
[Tūmatauenga] ing .
Te mataku, te wehi.
Nā tana kuku ki ngā aitanga a punga i kore ai ia e tomo i te wao.
wanawana
(3)
10.
[Ranginui & Papatūānuku] ing .
He moemoeā kino e mataku ai te tangata, e hē katoa ai tana wairua.
Ka moe koe, ā, e haere mai ana te wairua o tētahi tangata ki te patu i a koe, he kuku tēnā. (W 155)
moepapa
11.
[Tangaroa] ing .
He tauira whakairo.