ata1
1.
[Ranginui] ing .
Te wā mai i te whitinga ki te poupoutanga o te rā.
Hei te tekau i te ata nei te hui, ka hiki ā te tina.
ata hāpara
[Ranginui] ing .
Te wā e tū ai te haeata ki te rangi i te ata.
Tērā te mate ai te tangata e tino kino ana te māuiui i te ata hāpara.
{
(ata pongipongi
) }
ata iti
[Ranginui] ing .
Te tīmatanga o te haeata, arā, o te mārama haere o te rangi i te ata.
Tērā te ata iti hohoro mai koia; matatū noa ana ko au nei anake. (TT 88, wh7)
(ata pūao)
ata māhina
[Ranginui] ing .
Te aho marama; ngā hihi o te rā ka tika ki te marama, ka ripi iho ki te whenua.
Ka raru a Rona i te kore o te ata māhina.
atarau
(2)
ata māhina
[Ranginui] ing .
Te wā i te ata kua rere te haeata ki te rangi engari kāore anō te rā kia ara ake i te pae.
Haere i te ata māhina. (W 164)
ata marama
[Ranginui] ing .
Te aho marama; ngā hihi o te rā ka tika ki te marama, ka ripi iho ki te whenua.
Hei aha te hari rama - mā te ata marama e whakaatu te huarahi.
atarau
(2)
ata pō
[Ranginui] ing .
Te wā i mua paku atu o te haeata, arā, o te mārama haere o te rangi i te ata.
I kau mai ai te wahine nei ki uta i ngā ahiahi, i te tōnga o te rā, ā, hei te ata pō, i mua atu i te putanga mai o te rā, ka hoki anō ki tana iwi i te moana. (Wh 34, 2)
ata pongipongi
[Ranginui] ing .
Te wā e tū ai te haeata ki te rangi i te ata.
Hei te ata pongipongi au ka takahi i te huarahi, kia tae atu ai au i te wā e hauangi tonu ana.
(ata hāpara)
ata pūao
[Ranginui] ing .
Te tīmatanga o te haeata, arā, o te mārama haere o te rangi i te ata.
He ruarua ngā manu ka tangi i te ata pūao, taro ake, kua korihi ngā manu huhua noa.
{
(ata iti
) }
ata tū
[Ranginui] ing .
Te wā i muri paku mai i te whitinga o te rā.
Ka tuhia e ētahi kia kotahi te kupu, arā, 'atatū'.
I te ata tū ka tīmata te koero haere o te hukapapa i te tuanui.
ata tuhi
[Ranginui] ing .
Te ura o te haeata, arā, i te wā e mārama haere ana te rangi i te ata.
Ki tā ētahi, ko te ata tuhi, he tohu marangai.
ata2
[Ranginui] ing, āhua .
Te āhua o tētahi mea ka kitea i tētahi mata ina āraia atu ngā hihi o te rā, o te atarau, o te rama rānei e tētahi hanga kāore e whakaata aho.
Ko te ata kau noa iho o tōna māhunga i kitea e whakamōkihi haere ana i te pō.
{
ataata , kōruru , maru , ātārangi }
ata3
[Tāne] āhua .
He āhuatanga whakaae ki tētahi kōrero.
He ata, he ata. (W 18)
