uri1
1.
[Ranginui & Papatūānuku] ing .
Te tamaiti a tētahi tangata.
Ka moe anō a Ranginui ki a Te Atatuhi, ka puta tā rāua uri, ko Tamaiteao. (B 22)
{
hua 1 (5
) , kea 2 (3
) , keha 2 (4
) , momo , paratau , parito , tātea }
whakaputa uri
whakaputanga uri
[Ranginui & Papatūānuku] mahp, ing, āhua .
Ka waihanga, ka tuku uri ki te ao.
Kāore anō i tīmata tā rāua whakaputa uri - kei te mahi moni kē.
Mō te wāhi ki te whakaputa uri, kāore te kākāpō e mahi poka noa. He mōhio ia he pai ake te tau humi hei whakapakeke uri, nō reira ka tatari kia matomato rā anō te tupu o te kai, ā, hei reira tahuri ai ki te whakaipoipo. (HM 11, 4)
whakaputa uri
whakaputanga uri
[Tāne] ing, mahp, āhua .
Te ara e whakaputa ai te kararehe, te tipu, te aha atu i ētahi uri e āhua rite ana ki a ia.
Ka whai ngā rauropi katoa i te tukanga whakaputa uri, kia noho tonu mai ai tō rātou momo ki te ao.
Ka taea e tērā momo ngārara te whakaputa uri ko ia anake - hei aha noa iho te kimi hoa tōkai.
2.
[Ranginui & Papatūānuku] ing, āhua .
He tangata, he kararehe, he aha atu rānei ka heke mai i tētahi tupuna.
He uri koutou nā Tamatea, kua huaina ki tō koutou rohe te ingoa o tō koutou tipuna. (PH 4, 6)
Ko te uri a Ūoko, ko Mokohikuwaru, ko ia te tupuna o ngā ngāngara. (B 22)
Ko tō rātou Atua te rā e whiti iho nei, ki tā rātou kī ko ō rātou kīngi he uri nōna, nō te Rā. (WM 9, 13)
{
ino , mangainga , momo , mokopuna , tuhanga 2 , tuwhanga 2 }
3.
[Ranginui & Papatūānuku] ing, āhua .
He tangata e hono ana ā-toto ki tētahi atu.
He uri katoa nōku ngā mea o tērā iwi, inā kotahi tonu tō mātau tipuna kuia.
whanaunga
(1)
uri2
1.
-tanga
[Ranginui] āhua, ing, mahp, tūkē .
E tata ana ki te pango te tae, e pōuri ana te tae.
Ko te mate o te peita i te whare ki te tae uri, ka tere hoipū i te rā.
I hokona he hāte tāhekeheke, he kahurangi uri, he kahurangi tea ngā tae.
{
kākarauri , manauri , parauri , pāpango , uriuri 1 (1
) , waitutu }
2.
-tanga
[Tangaroa] āhua, ing, mahp .
Kākāriki uriuri tonu te tae.
He uri te tae o ngā rau pakari o te kawakawa.
pounamu
(4)
3.
[Rūaumoko] ing .
He kōhatu pāpango mārō hei hanga taputapu.
4.
[Tūmatauenga] ing .
He toki i hangā ki te uri.
A rokohina Pūhou e tārai ana ki te uri. (W 469)